یا أَیُّهَا اَلَّذِینَ آمَنُوا اِسْتَجِیبُوا لِلّهِ وَ لِلرَّسُولِ إِذا دَعاكُمْ لِما یُحْیِیكُمْ [1]. عرض كردیم از این آیه ی كریمه در كمال صراحت استفاده می شود كه تعلیمات اسلامی به طور كلی در هر شأنی از شئون زندگی، تعلیماتی حیات بخش و زنده كننده است، یعنی تعلیماتی است كه وقتی در جان انسان قرار بگیرد به انسان روح و حیات و بینش و جنبش می دهد. بنابراین تعلیماتی كه اثر حیات بخشی ندارد و برعكس، مردگی و سكون ایجاد می كند و بشر را از جنبش و حركت باز می دارد و او را جامد و افسرده می كند، نمی تواند با این مقیاسی كه این آیه ی كریمه به دست می دهد سازگار باشد و از اسلام نیست. علاوه بر اینكه قرآن بالصراحه ادعا می كند كه تعلیمات اسلامی حیات بخش است، تاریخ اسلام هم همین گواهی را می دهد. تاریخ اسلام تا چند قرن نشان داد كه این تعلیمات آنچنان كه قرآن كریم می گوید، حیات بخش است. امروز غالباً می بینیم معانی و مفاهیمی كه ما از اسلام داریم خاصیت حیات بخشی و ایجاد زندگی ندارد، پس ناچار باید تجدیدنظری در این معانی و مفاهیم بكنیم، شاید مفهوم و تصور ما درباره ی این معانی و مفاهیم اشتباه باشد، ما باید تصور خودمان را تصحیح كنیم و این است معنی احیای تفكر اسلامی؛ یعنی ما باید طرز تفكر و طرز بینش خودمان را درباره ی اسلام اصلاح كنیم. آن عینكی كه ما به چشم زده ایم و با آن اسلام را می بینیم، عینك نادرستی است، پس عینك و زاویه ی دید خودمان را اصلاح كنیم. در جلسه ی گذشته بعضی از مفاهیم و معانی اخلاقی اسلام از قبیل زهد و توكل را مطرح كردم و مقداری مخصوصاً درباره ی زهد بحث كردم. البته خودم متوجه بودم كه بحثم كامل نیست، یعنی جمیع جوانب مطلب را بحث نكرده ام. بنابراین بحث زهد را عجالتاً امشب در نظر دارم به صورت مستوفی تری ایراد كنم. چون این مفهوم جزء مفاهیم و تصورات بسیار اساسی ما درباره ی اسلام است.

---

[1] . انفال / 24.