در
کتابخانه
بازدید : 683616تاریخ درج : 1391/03/21
Skip Navigation Links.
شناسه کتاب
مقدمه
Expand <span class="HFormat">اصول فلسفه و روش رئالیسم</span> جلد اوّل اصول فلسفه و روش رئالیسم جلد اوّل
Collapse اصول فلسفه وروش رئالیسم جلد دوم اصول فلسفه وروش رئالیسم جلد دوم
مقدمه
Expand مقاله ی پنجم پیدایش كثرت در ادراكات مقاله ی پنجم پیدایش كثرت در ادراكات
Collapse مقاله ی ششم ادراكات اعتباری مقاله ی ششم ادراكات اعتباری
Expand اصول فلسفه و روش رئالیسم جلد سوم اصول فلسفه و روش رئالیسم جلد سوم
Expand اصول فلسفه و روش رئالیسم جلد چهارم اصول فلسفه و روش رئالیسم جلد چهارم
Expand اصول فلسفه و روش رئالیسم جلد پنجم اصول فلسفه و روش رئالیسم جلد پنجم
پدیدآورنده : استاد شهید مرتضی مطهری
پدیدآورنده : استاد شهید مرتضی مطهری
پدیدآورنده : استاد شهید مرتضی مطهری
پدیدآورنده : استاد شهید مرتضی مطهری
پدیدآورنده : استاد شهید مرتضی مطهری
پدیدآورنده : استاد شهید مرتضی مطهری
پدیدآورنده : استاد شهید مرتضی مطهری
پدیدآورنده : استاد شهید مرتضی مطهری
پدیدآورنده : استاد شهید مرتضی مطهری
 
اعتبار دیگری كه می توان گفت زاییده بلافصل اعتبار وجوب عام می باشد اعتبار حسن و قبح است كه انسان قبل الاجتماع نیز اضطرار آنها را اعتبار خواهد نمود.

تردید نیست كه ما بسیاری از حوادث طبیعی را دوست داریم و چون «خوب» می دانیم دوست داریم و حوادث دیگری را دشمن داریم و چون «بد» می دانیم دشمن

مجموعه آثار شهید مطهری . ج6، ص: 432
داریم. بسیاری از اندامها و مزه ها و بویها را از راه ادراك حسی نه از راه خیال، «خوب» می شماریم و بسیاری دیگر را مانند آواز الاغ و مزه ی تلخی و بوی مردار «بد» می شماریم و تردید نداریم. ولی پس از تأمل نمی توان خوبی و بدی آنها را مطلق انگاشته و به آنها واقعیت مطلق داد زیرا می بینیم جانوران دیگری نیز هستند كه روش آنها به خلاف روش ما می باشد. الاغ آواز خود را دلنواز پنداشته و از وی لذت می برد و جانورانی هستند كه از فاصله های دور به بوی مردار می آیند و یا مثلاً از مزه ی شیرینی نفرت دارند. پس باید گفت دو صفت «خوبی» و «بدی» كه خواص طبیعی حسی پیش ما دارند «نسبی» بوده و مربوط به كیفیت تركیب سلسله اعصاب یا مغز ما مثلاً می باشند.

پس می توان گفت كه خوبی و بدی كه در یك خاصه ی طبیعی است ملایمت و موافقت یا عدم ملایمت و موافقت وی با قوه مدركه می باشد و چون هر فعل اختیاری ما با استعمال نسبت «وجوب» انجام می گیرد پس ما هر فعلی را كه انجام می دهیم به اعتقاد اینكه به مقتضای قوه ی فعاله است انجام می دهیم یعنی فعل خود را پیوسته ملایم و سازگار با قوه فعاله می دانیم و همچنین ترك را ناسازگار می دانیم. در مورد فعل، فعل را «خوب» می دانیم و در مورد ترك، فعل را «بد» می دانیم.

از این بیان نتیجه گرفته می شود:

خوب و بد (حسن و قبح در افعال) دو صفت اعتباری می باشند كه در هر فعل صادر و كار انجام گرفته، اعم از فعل انفرادی و اجتماعی، معتبرند و پوشیده نماند كه «حسن» نیز مانند «وجوب» بر دو قسم است: حسنی كه صفت فعل است فی نفسه و حسنی كه صفت لازم و غیر متخلّف فعل صادر است چون وجوب عام، و بنابراین ممكن است كه فعلی به حسب طبع بد و قبیح بوده و باز از فاعل صادر شود ولی صدورش ناچار با اعتقاد «حسن» صورت خواهد گرفت.

کليه حقوق برای پايگاه شهید مطهری محفوظ است